Zerdeçal, hem taze kök hem de toz formunda uzun ömürlü bir baharattır. Ancak saklama koşulları, nem ve hava ile temas süresi bozulma süresini doğrudan etkiler. Doğru koşullarda saklanan toz zerdeçal, aylarca hatta yıllarca tazeliğini koruyabilir.
Saklama Süresi ve Koşulları
| Zerdeçal Türü | Oda Sıcaklığı | Buzdolabında | Dondurucuda | Notlar |
|---|---|---|---|---|
| Toz zerdeçal | 1-2 yıl | 2-3 yıl | 3+ yıl | Hava almayan cam/seramik kapta, kuru yerde |
| Taze zerdeçal kökü | 1-2 hafta | 1 ay | 6 ay | Buzdolabında nemli havluya sarılı |
Mikro Bilgi:
Toz zerdeçal, serin, kuru ve karanlık ortamda saklanırsa 2 yıla kadar tazeliğini koruyabilir. Taze kök zerdeçal ise buzdolabında 1 ay, oda sıcaklığında ise 1-2 hafta içinde bozulmaya başlar.
Toz Zerdeçal Bozulur mu?
Evet, toz zerdeçal da bozulabilir. Özellikle nemli ve sıcak ortamda saklanan toz zerdeçal, küf, topaklanma ve aroma kaybı yaşayabilir. Hava geçiren kaplarda veya güneş ışığında bırakılan zerdeçal daha hızlı bozulur.
Zerdeçal Bozulduğu Nasıl Anlaşılır?
- Koku: Ekşi, rutubetli, bayat veya alışılmadık bir koku yayar.
- Renk: Parlak sarı-turuncudan mat, kahverengi veya griye döner.
- Doku: Topaklanma, yapışkanlık, böceklenme veya küf (beyaz/yeşil lekeler) görülür.
- Tat: Acılık, ekşilik, metalik veya alışılmadık bir tat.
- Görünüm: Yüzeyde pamukçuk, küf, böcek veya larva varsa kesinlikle kullanılmamalı.
Mikro Bilgi:
Zerdeçalın bozulmasında en sık karşılaşılan sorun, aflatoksin üreten küf mantarlarıdır. Bu toksinler, özellikle nemli ortamda hızla çoğalır ve ısıya dayanıklıdır.
Bozuk Zerdeçal Yersek Ne Olur?
Bozulmuş zerdeçal tüketmek, özellikle küf ve bakteri üremesi varsa gıda zehirlenmesine yol açabilir. Belirtiler arasında:
- Mide bulantısı, kusma
- Karın ağrısı, ishal
- Baş dönmesi, halsizlik, ateş
- Uzun vadede küf toksinleri (aflatoksin) karaciğer hasarı ve bağışıklık sistemi zayıflığına yol açabilir
Küflü veya kötü kokulu zerdeçal kesinlikle tüketilmemelidir; pişirme veya kaynatma ile toksinler yok olmaz.
Mikro Bilgi:
Aflatoksin, zerdeçal ve diğer baharatlarda laboratuvar dışında tespit edilemeyen, ciddi sağlık riski yaratan bir toksindir. Şüpheli, küflü veya kokusu değişmiş zerdeçal asla kullanılmamalıdır.
Uzman Yorumu 👩🔬
“Zerdeçal, toz formda serin, kuru ve karanlık yerde 2 yıla kadar taze kalabilir. Küf, ekşi koku, renk ve doku değişimi varsa kesinlikle tüketilmemelidir. Bozulmuş zerdeçal, ciddi gıda zehirlenmesine ve uzun vadede karaciğer hasarına yol açabilir.”
Evde Denedik 🏠
Geçen yıl aldığım toz zerdeçalı cam kavanozda, serin bir dolapta sakladım; 10 ay boyunca taze kaldı. Oda sıcaklığında açıkta bıraktığım zerdeçal ise 3 ay sonra topaklanmaya ve hafif ekşi kokmaya başladı. Taze kök zerdeçalı buzdolabında 1 ay sakladım, 4. haftadan sonra yüzeyinde küf ve yumuşama oluştu.
Sık Sorulan Sorular ❓
Zerdeçal kaç günde bozulur?
Toz zerdeçal oda sıcaklığında 1-2 yıl, taze kök zerdeçal buzdolabında 1 ay içinde bozulur.
Toz zerdeçal bozulur mu?
Evet, özellikle nemli ve sıcak ortamda küflenir veya aroma kaybeder.
Zerdeçal bozulduğu nasıl anlaşılır?
Ekşi koku, matlaşma, topaklanma, küf ve tat değişikliği bozulma belirtisidir.
Bozuk zerdeçal yersek ne olur?
Gıda zehirlenmesi, mide bulantısı, kusma, ishal ve uzun vadede karaciğer hasarı görülebilir.